GIZA EBOLUZIOA

HOMO SAPIENS SAPIENSEN FILOGENIA:

1.- Australopithecus afarensis:

        Australopithecus edo Australopiteko generoa duela lau milioi urte ingurutik aurrera bizi izan zen Afrikako ekialdeko zonaldeetan. Gero eta leku zabalagoetara jo zuten espezie ezberdinek, mendi arteko haran eta bailaretan bizi ziren txinpantze eta gorilengandik urrunduz. Behin behineko haustura bi linajeen artean hemen gertatzen da. Hemendik aurrera ez dago inongo dudarik, Australopithecus generoko animaliak gizakiak dira.

2.- Homo erectus:

      Homo erectusa iraungitako hominido bat da, duela 1,9 miloi eta 50.000 urte bitartean bizi izan zena. Lehenengo fosilak 1891 urtean aurkitu zituen Eugène Dubois izeneko mediku holandarrak. Honek Homo erectus baten burezurra aurkitu zuen Indonesiako Java irlan etaPithecantropus erectus deitu zion. Hominido honek bi oinen gainean ibiltzeko gaitasuna zuen, eta 750 eta 900 cm³ bitarteko buruezurreko kapazitatea.

3.- Homo sapiens neanderthalensis:

   

      Neanderthal edo neandertaleko gizakia. Homo generoko Pleistozenoko kide desagertu bat da. Europako eta Asia zentraleko mendebaldean aurkitu dira aztarnak. Neanderthalak batzuetan gizakien aspiespezie gisa sailkatzen dira (Homo sapiens neanderthalensis) edo beste espezie baten eran (Homo neanderthalensis).

4.- Homo sapiens sapiens: 

        Gizakia edo Homo sapiens (latinetik ezagutzen duen gizakia) primate bipedo bat da, Hominidae familiaren barnean (gorila, txinpantze eta orangutanak barnebiltzen dituena). Beste ugaztunekin alderatuta eta era berean beste ornodun guztiekin, burmuin tamaina erlatibo oso handia du, arrazonatzea, hizkuntza eta barne bizitza edukitzea baimentzen diona. Bizkarra ortogradoa denez eta beraz besoak libre dituenez tresnak asmatzeko aukera du, burmuinarekin ere egin ahal duena. Tresnak asmatzen dituen izaki bakarra ez bada ere hauen kopurua eta diseinua askoz handiagoa da. ADNaren ikerketetako datuen arabera gizaki modernoa Afrikan sortu zela ondorioztatu da orain dela gutxi gora behera 200.000 urte. Gaur egun kontinente guztietan aurki daitezke, baita Antarktikan ere (nahiz eta oso kopuru txikian) eta 6.600 milioi baino gehiago ziren 2007an