ITZULPENA

2012-10-04

GIZAKIAREN 3 BIZI FUNTZIOAK




    Gizakion bizi-funtzioak, gainerako bizidun guztienak bezala, hiru helburu nagusi hauetara bideratzen dira:

Nutrizioa: Nutrizioa aipatzen dugunean ez gara ari elikatze hutsez. Elikatzeko hartzen ditugun janariez gain, elikadura horietatik energia lortzeko behar dugun oxigenoa ere kontuan hartu behar dugu. Nutrizioaz digestio-aparatua eta arnas-aparatua arduratzen dira, baina ez horiek bakarrik! Elikagaiak gorputzeko zelula guztietara garraiatu behar dira, eta horretaz arduratuko da zirkulazio-aparatua. Zelulek, energia lortzeko, elikagaiak, eta barne konbustio horretan hondakinak sortzen dira. Hondakin horiek kanporatzeko dugu iraizketa-aparatua. Nutrizioaren helburuak beraz, ondorengoak dira:

  • · Funtzio energetikoa: organismoaren funtzio bital guztiak burutu ahal izateko behar den energia nahikoa lortzea.
  • · Funtzio plastikoa: gure organismoaren baitan ditugun egiturak eratzea eta mantentzea (maila zelularretik, gorputzeko maila makro-egituraraino).
  • · Funtzio erregulatzailea: ematen diren prozesu metabolikoak era harmonikoan gertatzea.




Erlazioa: Gizakiok, gainerako bizidunak bezala, inguruarekin erlazionatu behar izaten dugu. Besteekin erlazionatzeko (inguruko estimuluak jaso, mugitu, inguruen eraginei erantzuna eman…) baditugu hainbat bide: zentzumenak (dastamena, ukimena, usaimena, ikusmena eta entzumena); lokomozio-aparatua, bere hezurrekin eta muskuluekin: sistema endokrinoko hormonak eta nerbio-sistema.
Ugalketa: Bizidunon funtzioetarako hirugarren honetan ugalketa aztertuko dugu, bizidun guztiek ugaltzea izaten baitute helburuen artean. Gizakion kasuan, eta funtzio honi esker, seme-alabak izan ahalko ditugu. Ugalketarako badugu gizakiok aparatu berezi bat:
 ugal-aparatua.

No hay comentarios:

Publicar un comentario